Trong quá trình hàn, người sử dụng không thể tránh khỏi những nhân tố sinh ra trong quá trình làm việc như: khói hàn, bụi,..Trong đó, khói hàn là một mối nguy hiểm đối với người sử dụng. Vì vậy trong quá trình hàn ngoài việc đảm bảo hiệu quả công việc, những người thợ hàn cần phải hết sức chú ý việc bảo đảm an toàn cho sức khỏe.
-
Sự hình thành nên khói hàn trong quá trình hàn
Sự bay hơi của kim loại và của chất hàn khi nóng chảy hình thành nên những phân tử khói hàn. Lượng hơi này ngưng tụ và có phản ứng với oxy trong khí quyển khi nguội đi, rồi hình thành nên các phân tử nhỏ mịn, có khoảng 90% khói sinh ra từ chất bị thiêu đốt.
Trong quá trình hàn khác nhau khói sinh ra cũng khác nhau:
- Hàn hồ quang bằng dây (hàn MMA và FCAW) tỉ lệ khói sinh ra nhiều hơn do thiêu đốt lớp thuốc bảo vệ và que hàn hơn là từ vật hàn.
- Hàn khí nồng độ khói sinh ra sẽ nhiều từ vật hàn.
Các phân tử khói này có kích thước khoảng từ 0.01 – 1 micron. Những phân tử tuy nhỏ nhưng lại có tính độc hại cao ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cho người dùng. Các phân tử càng bé thì tính nguy hiểm càng cao.
Một số khí khác sinh ra trong quá trình hàn cũng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe vì vậy trong các nhà xưởng cần được thông gió.
2. Các chất sinh ra trong quá trình hàn bao gồm
- Carbon Monoxide
- Hydrogen Fluoride
- Lead
- Manganese
- Molybdenum
- Beryllium
- Cadmium Oxides
- Chromium
- Copper
- Fluorides
- Iron Oxide
- Nickel
- Vanadium
- Zinc Oxides
- Nitrogen Oxide
- Ozone
Các phân tử khói hàn có kích thước khoảng dưới 0.01 – 1 micron tại nguồn và 1- 2 micron ở vùng thở của công nhân.
Những phân tử có kích thước > 5 micron sẽ ngưng tụ trên đường hô hấp.
Các phân tử có kích thước từ 0.1- 5 micron sẽ đi theo đường vào phổi và ngưng tụ ở đó.
Nếu người sử dụng không chú ý đảm bảo an toàn, phòng tránh khói hàn đúng cách sẽ có nguy cơ mắc phải một số bệnh sau:
- Viêm phê quảng
- Viêm phổi
- Ung thư phổi
- Hen suyễn
- Một số bệnh về mắt, da…
Đảm bảo an toàn trong quá trình hàn
Những phân tử khói hàn đủ nhỏ để có thể đi vào và ngưng tụ ở trên phổi. Theo thời gian nó sẽ có thể ảnh hưởng đến máu và gây ra các căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng con người. Theo phân tích, khói hàn từ hàn MMA và FCAW có chứa một lượng khá lớn Crôm (VI) và Mangan, Niken và một vài nguyên tố khác. Thép không gỉ chứa một lượng Cr khoảng 10.5%.
Những khí này thực sự rất nguy hiểm và về lâu dài sẽ gây hại cho sức khỏe.
3. Biện pháp phòng chống tác hại của khói hàn
- Biện pháp phòng tránh đơn giản nhất và an toàn nhất là đeo mặt nạ khi hàn.
- Trong các nhà xưởng cần lắp thêm quạt thông gió để giảm thiểu độc hại từ khói hàn.
- Không hàn khi nồng độ các chất gây hại vượt quá mức cho phép.
Trên đây là một số tác hại và biện pháp phòng tránh các bệnh do khói hàn gây ra. Trong quá trình hàn, người sử dụng cần hết sức lưu ý việc trang bị đầy đủ đồ bảo hộ, mũ, kính găng tay..để đảm bảo sức khỏe và an toàn trong lao động.